Problemy zdrowotne osób starszych
Populacja osób starszych stale wzrasta, a starzenie się społeczeństw obserwujemy w wielu krajach Europy.1 Obecnie w Polsce osób po 65 roku życia jest 13%, a prognozy demograficzne wskazują, że w ciągu 50 lat liczba ludzi po 60 roku życia wzrośnie 5- krotnie. Obecnie na świecie liczba osób po 65 roku życia stanowi 12% całej populacji, a w latach 2020- 2030 oczekuje się wzrostu do nawet 24%. Okres starości jest dla wielu osób trudny ze względu na zmiany statusu społecznego i zmiany w zakresie stanu fizycznego.
Badanie fizyczne aspektu zdrowia oraz wyznaczników psychospołecznych pacjentów geriatrycznych stanowi bardzo istotne zadanie w ocenie jakości życia pacjenta. Uzyskane informacje umożliwiają poznanie ograniczeń i przeciwdziałaniu patologicznym zaburzeniom. U starszych osób występuje problem polipatologii geriatrycznej, czyli występowanie wielu chorób oraz występowania niespecyficznych objawów i przewlekłego charakteru chorób.
U seniorów pojawia się problem niesprawności ruchowej, a co za tym idzie pojawiają się upadki i urazy.
Proces starzenia wiąże się z wieloma zmianami strukturalnymi w narządach i funkcjonowaniem całego organizmu.
W układzie ruchu występuje zmniejszenie się beztłuszczowej masy ciała, względny wzrost procentowy zawartości tkanki tłuszczowej, zmniejszeniem się masy i siły mięśni szkieletowych, spadek elastyczności mięśni, ścięgien, więzadeł. Spadek masy, siły i mocy mięśni szkieletowych jest częstą przyczyną niepełnosprawności i braku stabilności posturalnej.
Niepełnosprawność w wieku podeszłym zwykle określa się jako trudność w wykonywaniu czynności z zakresu samoobsługi wchodzącej w skład skali Czynności Dnia Codziennego(ADL): samodzielna kąpiel, ubieranie, spożywanie posiłków, korzystanie z toalety i transfer.
Upadki i urazy u osób starszych niosą za sobą wiele groźnych konsekwencji obniżających sprawność fizyczną, przyczyniają się również do utraty wiary we własne siły. Upadkom można i trzeba zapobiegać poprzez wdrożenie odpowiednio wcześnie działań zapobiegawczych. Systematyczna ocena stanu ogólnego, monitorowanie stopnia samodzielności w wykonywaniu czynności codziennych, wnikliwa ocena w zakresie funkcjonowania w domu i poza nim, modyfikacja i eliminowanie niebezpiecznych czynników zewnętrznych oraz nauka poruszania się osób starszych przy pomocy sprzętu ortopedycznego przyczyniają się do znacznego ograniczenia ryzyka upadków u osób starszych.
I jeszcze jedna dygresja odnośnie holizmu w pracy pielęgniarki nad osoba starszą
Aby te wszystkie działania, o których mówiłam wyżej miały całościowy wymiar w pracy z człowiekiem starszym, pielęgniarkę powinien cechować holizm. Holistyczne podejście pielęgniarki do pacjenta, pomoże dostrzec jego bardziej złożone potrzeby, nie tylko fizyczne, ale również psycho-socjalne i duchowe. Umiejętne działanie, wiedza, kompetencje zawodowe i doświadczenie pozwolą na lepszą opiekę nad człowiekiem starszym, zarówno w zdrowiu jak i chorobie, a także pozwolą poczynić kroki w kierunku polepszenia jakości życia seniora w jego życiu codziennym.